Жаңалықтар

Мерейтойлық күнге байланысты резерват басшылығы ұйымның қызметкерлері және олардың еңбегінің маңыздылығын атап өту, орман шаруашылығының дамуына қосқан үлесін белгілеу және тарихта көп жылдық еңбек қызметін түсіру мақсатында кітап шығару туралы шешім қабылдады.
Кітапта орман шаруашылығындағы еңбек өтілі жиырма жылдан асатын немесе оған жақын қызметкерлердің өмірбаяндық деректері; резерваттың бөлімшелері мен бөлімдері туралы ақпарат; орман шаруашылығының құрылу хронологиясы, оның даму кезеңдері; табиғи резерватты 20 жыл ішінде басқарған бас директорлар туралы ақпарат; өрт сөндіру кезінде қаза тапқан әріптестер туралы материалдар; біздің 20 жылдағы жетістіктеріміз және ұжымдардың суреттері көрсетілген.
Кітаптың авторы – табиғи резерваттың кәсіподақ төрайымы Куликова Н.Н.
Кітап басылып шыққан баспа редакциясындағы техникалық мәселелерге байланысты сәл кешігіп шықты.
Бастапқы таралымы-15 дана. Таралымды көбейту мүмкіндігі бар.

Ерлан Нұрғанатұлы жұмыс сапарын Орман өрттерін ерте анықтау жүйесінің орнатылу барысымен танысудан бастады.

Орман өрттерін ерте анықтау жүйесі – бұл орманда мониторинг жасау мен орман өрттерін ерте анықтауға арналған бағдарламалық-аппараттық кешен. Бұл жүйе өрт маусымында орман және дала өрттерінен залалды айтарлықтай азайтуға көмектеседі.

Осы жүйенің көмегімен орман өрттерін уақтылы анықтап қана қоймай, сонымен қатар орман заңнамасының бұзылуын да анықтауға болады, өйткені жүйе тәулік бойы бейнетүсірілім жүргізеді (мысалы, жүйе диспетчерге тәуліктің түнгі уақытында техниканың қандай да бір қозғалысын анықтаған кезде, болжамды орман бұзушының автомобиль фарасының жарығына жауап бере отырып, сигнал береді).

Бұл жобаға Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінінен 2 млрд. 400 млн. теңге қаражат бөлінген болатын.

Бүгінгі күні мердігер компания бекітілген жұмыс кестесіне сәйкес барлық жұмыстарды уақытылы атқаруда және жыл соңына дейін жүйені іске қосу жоспарланып отыр.

Сондайқ-ақ, Ерлан Нұрғанатұлы резерваттың материалдық-техникалық базасымен танысты.
2023 жылы өрт қаупін азайту мақсатында және шаруашылық қажеттіліктері үшін 3 бірлік Камаз базасындағы Өрт сөндіру автокөлігі, 1 бірлік Патрульдік автокөлік, 1 бірлік фронтальды тиегіш (бір шөміш, Liy Gong маркасы, жүк көтергіштігі 5 тонна), сатып алынды.

Ағаш кесу қалдықтарын тазарту бұл орман экожүйесін сақтау мақсатында санитарлық жұмыстармен тікелей байланысы бар шын мәнінде маңызды орман шаруашылығы қызметі.
Ағаш кесу орындарында «тәртіп орнату» ең алдымен өрттің алдын алу мақсатында жүргізіледі.
Тазаланбаған кесу аймағындағы өрттің жылдамдығы 2-3 есе артады, өрттің биіктігі 20-30 см-ден 1,5-2,0 м-ге дейін жетеді, ал сөндіруге кететін шығын 5 есе және одан да көп болады.
Екінші мақсат – орман патологиясы. Ағаш діңдерін, бұтақтарын және басқа ағаш кесу қалдықтары жәндіктер зиянкестер тартады, сонымен қатар саңырауқұлақ инфекциясы мен көгерудің көзі болуы мүмкін. Бұл келеңсіз құбылыстардың барлығы кесілген аумақтың өзі үшін ғана емес, сонымен қатар сау орманның іргелес аумақтары үшін де қауіпті.
Осыған байланысты табиғи резерватта кесу алаңдарын тазалаудың негізгі әдісі ретінде жағу қолданылады.
Ағаш кесу қалдықтарын жағу кезінде кесу учаскелерінде орналасқан тұқымдық ағаштардың, астық және басқа да кесілмеген ағаштардың сақталуы, сондай-ақ ағаш кесу қалдықтарының толық жануы қамтамасыз етіледі.

Сапалы отырғызу материалын алу үшін Шалдай және Бесқарағай филиалдарының мемлекеттік инспекторлары 36500 кг қарағай бүршігін жинады (қабылдау жалғасуда).
Қарағай бүршік кептіру шкафында және өңдеуге арналған арнайы барабандарда стандартты температурада кептіру арқылы жоғары сапалы тұқым өнімділігімен өңделеді.
Алынған тұқымдар кейіннен 2 тұрақты орман питомнигіне, тамшылатып суару жүйесі бар питомниктеріне (жылдық 1 гектардан егіс материалының өнімділігі 1800,0 мың көшет) себіледі.
Бүгінгі таңда резерватта 333 кг болатын қарағай тұқымының қоры бар.
Тұқым себу мамыр айында жүргізіледі, алаңы 3-4,5 га, тұқым шығыны 350-500 кг.тұқымның сапалық класына байланысты.

Жыл сайын желтоқсанда мереке жақындаған сайын халық арасында жаңа жылдың символы шыршаға сұраныс артады.
Жаңа жыл қарсаңында «Ертіс орманы» МОТР РММ жас қылқан жапырақты ормандарды қорғауды күшейту мақсатында бұйрық құрды.
1 желтоқсаннан бастап 19 рейдтік мобильді топ әзірленген маршрут пен кесте бойынша орман қорын күзетеді.
Орманшылар үшін желтоқсан - қарбалас кезең, олар күшейтілген жұмыс режиміне көшті.
Орманшылар еліміздің маңызды табиғи ресурстарының бірі орманға ұқыптылықпен қарау керектігі туралы халыққа түсіндіру жұмыстарын жүргізуде, жаңа жыл қарсаңында қылқан жапырақты жас өскіндерді жоюға жол бермеу, қолданыстағы заңнаманы қатаң сақтау, заңсыз ағаш кесу және орман екпелерін бүлдіру үшін жауапкершілікті көздейді.
Халық контейнерлердегі тірі қарағайды немесе бұтақтарды ғана сатып ала алады.
Жаңа жыл алдындағы кезеңде (қараша-желтоқсан айлары) қылқан жапырақты жас ағаштарды жойғаны немесе бүлдіргені үшін бір дана үшін залал 15 АЕК (51750 теңге) құрайды. Сондай-ақ, құқық бұзушыға ҚР ӘҚБтК 3-бөлімінің 381-1-бабына сәйкес 150 АЕК (517500 теңге) мөлшерінде әкімшілік айыппұл салынады.
100 АЕК-тен астам залал келтірілген жағдайда бұзушыға қылмыстық жауапкершілік жүктеледі.
Қарағайларды өз бетімен кесуге қатаң тыйым салынады!
Егер Сіз шыршаларды заңсыз кесудің куәгерлері болсаңыз келесі телефон номерлері арқылы байланысуларыңызды сұраймыз :
8718278-77-32, 87182787732 немесе 102 (тәулік бойы)

Барлығы 76 тоннадан астам бүршік жинау жоспарлануда.
Шалдай және Бесқарағай филиалында табиғи резерват орманшылықтарының мемлекеттік инспекторлары мен орман қалпына келтіру жұмыстарының маусымдық қызметкерлері қарағай бүршіктерін жинауға кірісті. Дайындалған орман тұқымының шикізатынан жоғары сапалы тұқым алу жоспарлануда. Жақында бүршіктер кептіру, тұқым алу және тазартудан тұратын өңдеу процесінен өтеді.
Қызметкерлер тұқым жинау процесі көп уақытты қажет ететін жұмыс екенін және бірнеше кезеңдерді қамтитынын атап өтті. Жинауды бастау алдында орманшылар егістік қасиеттерін, зиянкестер мен аурулардың зақымдануын анықтау үшін бүршік жинау орындарына тексеру жүргізеді. Бүршіктің диаметрі кемінде бір жарым сантиметр болуы керек. Ұзындығы бойынша-кемінде үш сантиметр. Әрине, былтырғы емес, биылғы жылы піскен болуы қажет. Содан кейін бүршіктер қолмен жиналады.
Ерте жиналған қарағай бүршіктері бір айдан кейін өңделеді. Жиналған бүршіктер қоймада сақталады. Бірақ көп ұзамай олар кептіру үшін арнайы қоймаға жеткізіледі – плюс 50 градус температурада бүршік тезірек ашылады.
Тұқым партиялары жиналғаннан кейін үлгілер куәліктер мен тұқымның кондициялылығын алу үшін Семей АОТС-на зертханалық талдауға жіберіледі.
Содан кейін алынған тұқымдар тұқымбаққа жіберіледі – онда мамандар оларды жерге сеуіп және өсуін бақылайды. Бүгінгі бүршіктер 2 жылдан кейін ғана толық отырғызу материалы болады.
Тұқымнан өсірілген көшеттер өрттен және ағаш кесуден зардап шеккен орман учаскелеріне отырғызылады.
Бүршік жинау жоспары көшеттердің жерсіңіуі 10 пайыздан аспайтындығын ескере отырып жасалады.

Бүгін табиғи резерват бастамасымен «TAZA ORMAN” акциясы өтті
Акцияның басты мақсаты — жұртшылықтың назарын орманға ұқыпты қарау қажеттілігіне аудару, ормандарды тұрмыстық қоқыстардан тазартуға, жол бойындағы ормандарды жинауға үлес қосуға дайын және орманға бей-жай қарамайтын адамдардың күш-жігерін біріктіру.
“ТAZA ORMAN” акциясы аясында резерват қызметкерлері, Шалдай ауылдық округінің әкімдігі мен тұрғындары, мекеме қызметкерлері, «Шалдай арнайы әлеуметтік қызметтер көрсету психоневрологиялық орталығы» КММ қызметкерлері, Шалдай ЖОБМ ұжымы, «Жас орманшы» мектеп орманшылығы мүшелері барлығы 150- ден астам адам қатысты.
Акция соңында барлық қатысушыларына ыстық шай мен бауырсак берілді.
Адам табиғатқа мейірімділікпен, сүйіспеншілікпен, қамқорлықпен қарап, үйлесімділік сақталғанда, адамзат баласы үшін табиғат кең сарай, мәңгі тозбас құтты қоныс болатынын ешқашан ұмытпайық!

Қазіргі уақытта «Ертіс орманы» МОТР РММ аумағында заңсыз ағаш кесу фактілері анықталып, Аққула және Шарбақты аудандық ішкі істер бөлімдерінде тергеу жұмыстары жүргізілуде.
2023 жылдың өткен кезеңінде табиғатты қорғау заңнамасын бұзғаны үшін 1 тұлға әкімшілік жауапкершілікке, 5 адам қылмыстық жауапкершілікке тартылды.
Қазақстан Республикасының орман заңнамасын бұзудың алдын алу мақсатында резерват қызметкерлері екі әкімшілік ауданның табиғатты қорғау полициясының қызметкерлерімен бірлесіп орман алқабын қорғау бойынша рейдтер жүргізеді.
«Ертіс орманы» МОТР РММ хабарлайды: ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың (яғни, «Ертіс орманы» резерваты) аумағындағы ормандарды (ағаштар, қураған ағаш, өрттен зақымданған (горелник), желден құлаған,желопырық) заңсыз ағаш кескені үшін табиғат қорғау заңнамасына және Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексіне сәйкес бас бостандығынан айыруға дейінгі жауапкершілік көзделген.
Сондай-ақ, ЕҚТА-ға заңсыз кіргені үшін ҚР заңнамасында 2 АЕК мөлшерінде әкімшілік айыппұл түрінде жаза көзделеді.
100 АЕК-тен астам залал келтірілген жағдайда құқық бұзушыға қылмыстық жауапкершілікке тартылады.

«Қобыз ілген» жері Шалдай мен Мерғалым (бұрынғы Қорт) ауылдарының ортасында, қарағай ішінде.
«Қасиетті Мерғалым ата» нысанының салтанатты ашылу рәсіміне орай Мерғалым ауылына Екібастұз қаласынан атаның балдызы Құралай Саханқызы да келіп еді.
Құралай апа «Қобыз ілген» деп аталған жердің шығу тарихы және сол оқиғаның бас кейіпкері, қара қобыздың иесі, бақсы Ожан атаның ұрпағы.
Ожан атаның жатқан жері Аққулы ауданы «Подпускі» ауылы.
«Бұрынғы кезде бақсыларды сынағанда, кәдімгідей халық қобыздарын шынжырлап сынайды екен. Қобызды шынжырлап байлап, сол шынжырды қобыз өзі шешу керек екен. Сондай күн, менің атамның басына да туыпты...
Күндердің бір күнінде, атам осы Қорт ауылына, бір жаз кезі екен, сабан тойға келеді. Ат жарыс болып жатады. Сонда байдың балалары менің атама күліп, «Әй, Ожан, астыңда атың жоқ, ана бәйгеге қобызыңды салуға келдің бе» деп айтқан кезде, атам «Несі бар, қобызды бәйгеге салсам салам, қобызды қарағайдың басына байлаңдар» деп қобызды қарағайдың басына шынжырлап байлаған екен.
Биік қарағайға қобызды шынжырлап байлаған кезде, желдің ырғағымен қобыздан үні шыға бастайды. Сол қобыздың үні шыққан кезде, қарағайды шайқап-шайқап тамырымен жұлып алған екен. Жұлып алып, бәйгеге шапқан екен. Бәйгеге шауып, жаңағы бәйге басына бірінші жеткен екен. Сол жерде бақсыға күлген халық, Ожан атамның қасиетін мойындаған екен. Бәйгеден бірінші келген қобыздың шынжырын шешіп, атам қобызын қолына алған екен. Сөйтіп бәйгені атам солай алып кеткен екен» деп Құралай апа «Қобыз ілген» жерінің тарихын тарқатып айтып берді.
Алдағы уақытта «Қобыз ілген» туристік маршруты ашылып, Қарағай елінің сакралды жерлері картасына қосылып, «Бесқарағайдың алтын шеңбері» зиярат ету турының шеңберіне кіреді деген үміттеміз.

Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті Орман шаруашылығы мекемелерін, атап айтқанда, "Ертіс орманы" резерватын 2023-2025 жылдары материалдық-техникалық базамен және жабдықтармен жарақтандыру жөніндегі жоба аясында Камаз базасында 3 бірлік өрт сөндіру автомашинасы және 1 бірлік жүктиегіш машинасы сатып алынды.